Wyłączenie jawności w wypadkach przewidzianych w artykułach 179 i 180 k.p.k. jest obligatoryjne i bezwzględne, a przepisy art. 361 § 1 i 2 co do obecności w czasie przesłuchania na rozprawie osób zaufania, wskazanych przez uprawnione do tego strony, a także artykuł 362, mają zastosowanie. Wyłączenie jawności rozprawy, co oczywiste, dotyczy tylko tych okoliczności (faktów), które objęte są obowiązkiem zachowania tajemnicy.[1]
Ławnicy biorący udział w rozpoznawaniu sprawy nie posiadają ex officio poświadczenia bezpieczeństwa w rozumieniu ustawy z 22 stycznia 1999 roku o ochronie informacji niejawnych. Z tego względu do zapoznania się przez ławników z treścią zeznań świadka anonimowego winny mieć zastosowanie przepisy wydanego na podstawie 181 § 2 k.p.k. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Prezes sądu, w celu usprawnienia rozpoznawania tego rodzaju spraw, winien rozważyć przeprowadzenie wobec ławników, którzy wyrażą na to zgodę, procedury określonej wymienioną ustawą w celu potwierdzenia bezpieczeństwa – w rozumieniu tej ustawy[2].
Sposób postępowania z protokołami przesłuchań i innymi dokumentami lub przedmiotami, na które rozciąga się obowiązek zachowania tajemnicy państwowej, służbowej albo związanej z wykonywaniem zawodu lub funkcji określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 18 czerwca 2003 r.[3]. Ten akt wykonawczy pozostaje w mocy, jednakże wobec wejścia w życie ustawy z 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych[4] i dokonanej jej 108 nowelizacji przepisów art. 179 i 180 k.p.k. konieczne było znowelizowanie, w odpowiednim zakresie, przepisu art. 181 § 3 k.p.k., który musi posługiwać się nowymi określeniami. Zakres upoważnienia do wydania rozporządzenia nie uległ zmianie.
[1] M. Leciak, Wyłączenie jawności rozprawy z uwagi na ochronę tajemnicy państwowej w procesie karnym, „
[2] SA w Lublinie II AKa 194/05, LEX nr 166008; SA w Lublinie II AKa 354/02, niepublikowany.
[3] Dz. U. Nr 108, poz. 1023 z późn. zm.
[4] Dz. U. Nr 182, poz. 1228.
Zob. także: Ł. Gramza, Wykorzystanie tajemnicy bankowej w procesie karnym, Prokuratura i Prawo. 2002, nr 9, s. 83; J. Konecki, Wykorzystanie materiałów niejawnych w postępowaniu karnym, PS 2009, nr 4, s. 93.